हें सैमाचें कारस्थान तर न्हय? – अन्वेषा सिंगबाळ

केन्ना केन्ना सरळ सांगून कळना तेन्ना वाट वांकडी करची पडटा म्हणटात. सैमाक लेगीत निमाणे आपली वाट वांकडी करची पडली अशें आयची परिस्थिती पळयली जाल्यार दिसता. कितल्योश्योच गजाली मनीस विसरिल्लो. ताका सांगून कळनाशिल्लें. ताका पटून लेगीत तो दुर्लक्ष करतालो. आनी निमाणे सैमाक मध्यस्ती करची पडली. कोणे मागिल्लें हें कोरोना दुयेंस? पूण तें आयलें तेच बंदखण घेवन. सक्तीची बंदखण. स्वता खातीर आनी सरभोंवतणच्या सगळ्यांच्याच बर्‍या खातीर घरांत बसपाची सक्ती. आनी अश्या ह्या सक्तीच्या काळांत मनशाक याद जाली आपल्याच मदल्या कितल्याश्याच बर्‍याची. आपल्या मदल्या कला गुणांची, आपल्या मदल्या कितल्याश्याच कल्पनांची, आपल्या मदल्या कळाशेची, आपल्या मदल्या मनीसपणाची लेगीत. कितें कितें विसरिल्ले आमी. सैमान याद करून दिली. स्वताचेच अंतरंग जाणून दिले.

भुरग्यां बरोबर काम करतना म्हाका सदांच तांच्या निरागस आनी पारदर्शक सभावान भूल घाल्या. तांचे मदीं दुटेप्पीपणा केन्ना आसना. तो आमी मागीर निर्माण करतात. ह्याच भुरग्यांनी म्हाका कलेचे, आपल्या निजाचें (ऑरिजीनाल्टी) म्हत्व पटोवन दिलें. स्वता कडेन किते तरी आपले आसले बगर ह्या संवसारात आमी तग धरूंक पावची नात हाचो साक्षात्कार ह्याच भुरग्यां बरोबर काम करतना आयलो. आनी आयच्या काळांत हो दर दिसा, दर खिणाक येता.

21 दीस लॉकडावन? करप कितें अशे प्रस्न पडिल्ले आमी सगळेच एका घुंवळेंत आडकिल्ले. आनी मागीर एक एकट्याक आपले कडेन करपा सारके खूब कितें आसा हाची जाणीव जावपाक लागली. कोणाची गायकी, कोणाची चित्रकला, कोणाची हस्तकला, कोणाचो नाच, कोणाचें जेवण, कोणाचें कथाकथन, सगळेंच सोशल मिडियाच्या माध्यमांतल्यान वयर सरपाक लागले. आनी आयज मेरेन खबर नाशिल्ले कितलेशेच जाणांच्या सुप्त गुणांक ह्या कोरोना काळांत एक वेगळे वळण मेळ्ळें. सोशल मिडियाच्या काळांत भायर सरूंक मेळना तरीय एकामेकां कडेन हें सगळें पावोवंक मेळटा ही एक आमकां देणगी. एकामेकांक स्फूर्त दिवप, सकारात्मक उर्जा तयार करप ही ह्या काळाची सगळ्यांत म्हत्वाची गरज.

कामाच्या बोवाळांत, दर दिसाच्या दगदगींत खरेंच वेळ मेळना काय आमकां हें सगळें करपाक काय वेळ काडनाशिल्ले आमी? आपल्या कडेन आशिल्ल्या ह्या कलांक जिवे दवरिल्ल्यांक थोडो सोंपो गेलो काय हो काळ? ह्या फुकट मेळिल्ल्या काळांत थोडोसो हाचेर विचार करपूय गरजेचे कशे दिसता. सगळ्यांच कडेन आपल्या भितर आशिल्ल्या कला गुणांची वळख आशिल्ली जाल्यार सोशल मिडियाचेर चलिल्ल्या अर्थहीण गजालीं खातीर तांकां वेळ आसचो नाशिल्लो. कितें तरी फळादीक निश्पत्ती मेळची ह्या हेतान तांचीं पावलां मुजरत वळटली आशिल्लीं. मात हातूंत कोणाक दोश दिवन उपेग ना. कितलेशेच फावट आमी स्वताच आमच्या मदल्या सुपीक बियांक मारून उडयतात. लग्ना पयली हांव कितें कितें करतालें, मागीर सगळे सोडून दिलें म्हणून सांगपी कितल्योश्योच बायलो म्हाका मेळटात. भुरगीं जाले उपरांत खंय गो मागीर वेळ म्हणून खंत करपी बायलो मेळटात आनी मागीर ह्योच आवयो बापायच्या सांगातान आपल्या भुरग्यांक अभ्यासाच्या रवाण्याक लायतात आनी तांचे मदल्या कला गुणांकूय मारून उडयतात. कामाच्या बोवाळांत हे आनी करपाक वेळ मेळटा म्हणून पिरंगपी दादले-बायलो पावला कणकणी सांपडटात. मात काम, पयसो ह्या सगळ्या बोवांतन आमी आमच्या मानसीक भलायकेचेर, जिणेंतल्या खर्‍या आनंदाचेर आडनदर करतात आनी मशिनां जावन पडटात हें कळपाक आमकां कोरोना सारकें दुयेंस दारांत येवन उबें रावचें पडलें. ह्या कळमेवंक पाविल्ल्या मशिनांक एका अर्थान ऑयलिंग करपाचें काम ह्या कोरोनान केलें म्हणल्यार अतिताय जावची ना.

आसा त्या परिस्थितींत स्वताक कशें रमोवन घेवप हे भुरग्यां कडल्यान शिकपा सारकें. फातर आनी पानां लेगीत बुड्डूवन तीं आपलो एक संवसार निर्माण करतात. तांकां कित्याय भितर सृजनाचो दिश्टावो जाता. स्वताच्याच भुरग्यां मदीं रिगपाक, रमपाक थोडो वेळ मेळ्ळो सगळ्यांक. परिस्थितीचें भान येवपा सारकी तांची बुध्दी तल्लख जाल्ली नासली तरीय आपल्या निरागसतायेंतल्यान खूब कितें शिकयले तांणी ह्या वेळांत. आमी ल्हान जालीं थोड्या वेळा खातीर काय जायना.

रंग आनी संगितान बुडटना थोडोसो मातयेंतूय रिगपाचो यत्न खूब जाणांनी केलो. घरा भायर आशिल्ल्या मेकळ्या जाग्यांत एक ल्हानशें पोरसूं करूं येता हें खूब जाणांक होलमलें. गरजे पुरत्या भाजये खातीर स्वताचो जीव धोक्यांत घालून बाजारांत वच्चे परस घरांतच कितें तरी रुजयल्ले बरें हें आमकां लक्षांत आयलें. आनी म्हत्वाचें म्हणल्यार फुला सारके जपपी आमच्या माणकुल्यांक मातयेंत हात घालपाची परवानगी आमी दिली. ह्याच मातयेक लागून, आनी ह्याच मातयेंतल्यान मेळिल्ल्या प्रतिकार शक्तीक लागून कोरोनाचें दुयेंस भारतियांचेर चड परिणाम करपाक शकले ना अशें कानार पडलां. अर्थात ताका कितले विज्ञानीक पुरावे आसात आमी नकळो मात ल्हान आसतना हांवें माती तोंडांत घाल्ली तेन्ना म्हजे आवयचेर म्हज्या घरांतलो एक जाण्टेलो तापिल्लो म्हाका याद जाता. माती खाल्ली म्हणून न्हय जाल्यार तिणें आडायल्ले म्हणून.

कोरोनाच्या ह्या काळांत घरांतलीं कामां कोणूय तितलेच कळाशेन करपाक शकतात हे आनीक एक सत्य आमकां होलमलें. रांदप जावं वा आयदनां घांसप, हीं कामां फकत बायलांच बरी करपाक शकतात म्हणून छातीठोकपणान सांगपी आमच्या समाजाक हीं कामां कोणूय करपाक शकतात हें आतां पटपाक लागलें. हे सत्य कोरोना गेले उपरांत लेगीत तांकां अशेंच मान्य उरूं.

खंयचीय बरी गजाल घडपाक तशें पोशक वातावरण जाय आसता. मात थोड्याश्या नकारात्मक आनी दुयेंती काळांत लेगीत अशें कितें बरे घडपाक शकता हें आमकां खंय खबर आशिल्ले. वायटांतल्यान बर्‍या कडेन हें सत्य समजत तर मुखार सरतात आमी सदां. कोणाक खबर कोणाचो डाव हो? हें सैमाचें कारस्थान तर न्हय? कोण जाणा?

अन्वेषा सिंगबाळ

मडगांव, गोंय.