Friday, 12 June 2020

पत्रकारितेची एकूणच वायब्रंसी खंय पावल्या? - अन्वेषा सिंगबाळ

2 फेब्रुवारीक कोंकणी पत्रकारिता दिसाच्या निमतान फा. फ्रेडी जॅ दा कोस्ता मेमोरीयल ट्रस्ट, कोंकणी भाशा मंडळ, फेलिसीयो कार्दोजचे पाटलावदार आनी रवींद्र भवन, मडगांवच्या जोडपालवान एक चर्चा सत्र घडोवन हाडिल्लें. कोंकणी छापील पत्रकारिता आयज वायब्रंट कित्याक ना असो त्या चर्चा सत्राचो विशय आशिल्लो. मुळांत कोंकणी पत्रकारिता दीस आशिल्लो म्हणून जावये, ह्या विशयांतल्या “कोंकणी”चेर दर एकट्यान चड भर दिलो. वायब्रंट ह्या उतराकूय वेगवेगळे निकश उलोवप्यांनी लायले. तरणाट्यांक दोश दिवन तीय एक समाजमान्य रीत पुराय केली आनी मुळांत आयज वाचन संस्कृतीच कशी ना जावंक लागल्या हेय स्वताच्याच घरांतल्या उदाहरणा सयत पटोवन दिले. 

ह्या सगळ्याच्या फाटभुंयेर एकूणच पत्रकारितेंतली वायब्रंसी तोलपी आनी आयच्या तरणाट्यांचेर शंबर टक्के विश्वास दवरिल्ल्या म्हज्या सारकिल्ल्याक कितलेशेच प्रस्न पडले. तशे थंय आशिल्ल्या म्हज्या सारकिल्ल्या हेर तरणाट्यांकूय पडले. 

मुळांत आयच्या पत्रकारिते कडेन पळयतना ती खंय पावल्या हाचो नेम काडप कठीण. समाजाचो चवथो खांबो म्हणून जे पत्रकारिते कडेन आमी पळयताले ती सर्वसामान्यपणान आयज निर्भीड, पारदर्शक उरल्या काय कितें असो प्रस्न उप्राशिल्ले बगर रावना  (काय अपवाद सोडल्यार). देशभरांत हे पत्रकारितेचो दर्जो खंय पावला हे पळयता आसतना आयची पत्रकारिता जाव ती खबरापत्रां वा न्युज चॅनल, सरकाराच्या हातांत विसावल्या कशें चित्र दिसता. पत्रकारितेंत राजकी चित्र चड आनी समाजाचें चित्र उणें अशी स्पश्ट परिस्थिती दिसता. सरकारी कार्यावळी, येवजण्यो आनी सरकाराची धोरणां लोकां मेरेन पावोवपा पुरतीच आयची पत्रकारिता उरल्या काय असो प्रस्न केन्ना केन्ना पडटा. स्वता परिक्षण करपाचें आनी सामान्यपणान दिसना ती दुसरी बाजू मांडपाचे दीस गेले कशें भासता. सर्वसामान्यपणान दिसपी ह्या चित्राक दुसरी बाजू ना अशें निश्चीतच न्हय. 

छापील आनी न्युज चॅनलांची मिडिया जितली कमकुवत जायत चल्ल्या थंयच दुसरे वटेन सोशल मिडिया आनी ताच्याय मुखार वचून वॅब मिडिया खूब सशक्त जायत चल्ल्या हें चित्र आसा. छापील आनी न्युज चॅनलांक घडये अर्थीक नदरेंतल्यान तिगोवपाक सरकाराच्या वा उद्देगीक आस्थापनांची गरज भासता आसत. हेच गरजेंतल्यान तांची पारदर्शकता, तटस्थताय दळमळटा. मात नव्यान जम धरपी वॅब पत्रकारितेक हे निकश तितलेशे बादनात आनी म्हणून संवसारीक पातळेचेर लेगीत अश्या तरेची मिडिया आयज समाजाचीं मतां निर्भीडपणान मांडपाक लागल्यात. सोशल मिडियाचे असंख्य दोश दाखोवपी लोकांक हे मिडियाचे अजूनय भान ना हाचें अजाप. 

हे वॅब मिडियांत काम करपी चडशे तरणाटेच. ज्या तरणाट्यांक उठ सूठ दोश दिवप आमकां आयज सोयिस्कर जाला तेच तरणाटे हांगा कोणाचीच भीड मुर्वत दवरिनासतना वेगवेगळ्या विशयांचेर बातम्यो तयार करतना दिसतात. हे करता आसतना स्वताच्या जिवाची पर्वा न करपी तरणाट्यांक आयज जगप लेगीत कठीण जाला. तटस्थ भुमिका मांडटा आसतना ते आयज राजकी पक्षांक आनी एकूणच विचारांची गळचेपी करपी समाजाच्या कांय घटकांक जड जाल्यात. पूण तांच्या आवाजाक बंद करपी कसलेच पर्याय कोणा कडेन ना. 

इतले आसून लेगीत हे पत्रकारितेक आमी क्वचितच जाणात कारण नवीं माध्यमां आपणावंक आमकां तसो भंयूच चड दिसता. जे सोशल मिडियाचो आमी आमकां जाय तेन्ना धसको घेतात आनी जाय तेन्ना तरसाद कसो ताचो वापर करतात, ते सोशल मिडियान मात ह्या वॅब पोर्टलांच्या हातांत हात घालून योग्य मार्ग आपणायिल्लो दिसता. फॅसबूक, ट्विटर, युट्यूब, वॉटसएप सारकेल्ल्या माध्यमांचो वापर करून भोव सशक्तपणान आपले विचार ते समाजांत रिगोवपाचो यत्न करतात. घडये आमीच खंयच्या तरी मॅसेजीक 7 जाण आनी 15 जाणांक फॉरवर्ड करून पुण्य जोडपाच्या कामांत व्यस्त आसात. 

प्रामाणीकपणान काम करपी तरणाटे आयज पत्रकारितेंत दिसनात अशें ब्रीदवाक्य घेवन जगपी लोकांक हीच प्रामाणीकता ह्या तरणाट्यांक पत्रकारितेच्या नांवार विकची पडटा हे दिसना. अमूक बातम्यो करप ना, तमूक विशय आमच्या खबरापत्रांत नाका हे पार्ट टायम आनी रिटायरमेंटा उपरांत उमेद म्हणून पत्रकारिता करपी लोकांक परवडटा आसत. मात स्वताचे विचार आशिल्ल्या तरणाट्यांक हे परवडना. पोट भरपा इतल्या पगाराची अपेक्षा कोणाकूय आसताच मात थंय अश्या तरेची तडजोड पदरांत पडली जाल्यार मात सळसळट्या रगताचो तरणाटो उबगतलोच. इतले आसूनय पत्रकारिता सोडून लेगीत ते समाजा कडली आपली लागणूक विसरनात आनी योग्य त्या माध्यमांतल्यान आपलीं मतां उक्तायत रावतात हे पळोवंक त्या माध्यमाचीं दारां स्वता खातीर उक्ती केल्ले घटक जाय, दोळ्यार धांपणी घाल्ले न्हय. 

निमणे, पत्रकारितेचो हेत कितें? फकत समजांत कितें चल्ला इतलेंच दाखोवप काय उक्त्या दोळ्यांक जे दिसना तेंय तेळपाचो यत्न करप? समाजाच्या बऱ्या वायट घडणुकांचेर बडी मारीत ह्या समाजाक प्रागतीक वाटेर व्हरपाचें काम न्हय पत्रकारितेचे? पूण जंय आड्ड्यो मारून आपले तेच खरे म्हणपी पत्रकारितेक आमी पोसवण दितात आनी अश्या तरेच्या पत्रकारितेक हांसत हांसत थंडपणान जाप विचारपी लोकांचेर विमानान भोंवपाची लेगीत बंदी हाडटात थंय आमची पत्रकारिता कोणाच्या दावणेक बांदल्या हाचो प्रत्यय आयले बगर रावना. 

पत्रकारितेची एकूणच वायब्रंसी खंय पावल्या हे जोखता आसतना खंयचेंच राज्य वा खंयचीच भास ताका अपवाद ना. अश्याय वेळार आपणाक दिल्ल्या फासकेंत धडपडपी आनी पत्रकारितेंत अपेक्षीत आशिल्ली पारदर्शकता आनी निर्भीडपणा तिगोवन दवरपाचो यत्न करपी दर एका चवथ्या खांब्याक एक मानाचो सलाम. 



अन्वेषा सिंगबाळ

मडगांव, गोंय

No comments:

Post a Comment

करमळेच्या तळ्यांत

 करमळेच्या तळ्यांत  गीतकार - प्रसाद लोलयेकार करमळेच्या तळ्यांत भोंवडेक आयल्यांत सुकणीं थोडीं आयल्यांत एकोडीं थोडीं चोंब्यांनी.. पयस पयस सायब...