“आज तें इतलें व्हड जालां, तें म्हजें विद्यार्थीनी आं! हांवें शिकयलां ताका” अशें म्हुणून स्वताक तोखेवपी कितलेशेच शिक्षक चांटे पावलाक मेळटात. पुणून कुकर्मां करपी नावाडग्याक हो म्हजो भुरगो म्हणपी शिक्षक दुर्मीळच. वेल्यान “ताका हांव कितलें समजायतालों, पुणून सुरवातीक सावन अवचिन्न! कांयच आयकनाशिल्लो” अशें म्हुणून आरोप फाफुडपी शिक्षक भोवसंख्येन मेळटले. फकत बरें तें आपलें म्हणप आनी वायट ताचो अस्विकार करप ही सामान्य मनशाची संवय शिक्षकांतय दिसता.
“भुरगीं हीं मातयेचे गुळे आसतात, तांच्यो सुंदर मुर्त्यो करपाचें काम शिक्षकांचें” अशें मानपी शिक्षक आयजूय मेळटात. खरें तर खंयचेंय भुरगें हें रोंप्या प्रमाण आसता. ताका भौतीक गजाली म्हळ्यार उदक, सारें, वत आनी भोंवतणचें वातावरण आमी पोशक अशें तयार करून दिवपाक शकतात. पुणून आपल्या मुळांनी कितें आनी कितलें ओडून घेवन व्हड जावचें हें पुरायपणान त्या रोंप्याचेरूच आसता.
शिक्षक कोण जाता? आनी कित्या खातीर जाता? पयलीं हाचोय एक नियाळ घेवप गरजेचें.
मुळाव्या शाळेंत शिकोवपा खातीर बारावी आनी डी. एड्. ही गरज आसता. आनी हांगा सावनच घोळ सुरू जाता. सरकाराक भुरग्यांक कोणाच्यानूय शिकोवपाक जाता अशें दिसता. बारावेक बरे गूण घेवन उत्तीर्ण जाल्ले डी. एड्. करपी कमीच.
माध्यमीक शाळांनी शिकोवपी शिक्षक खंयचे आसतात? जांणी कमीत कमी, पदवी मेरेन शिक्षण घेवन बी. एड्. केलां ते. देखीक कला शाखेंतल्यान कोंकणी, मराठी, हिंदी, इंग्रजी, इतिहास, भुगोल हे विशय आनी विज्ञान शाखेंतल्यान गणीत आनी विज्ञानाचे हेर विशय घेवन पदवीधर जाल्ले.
विज्ञान शाखेंत बारावेक बरे गूण घेतिल्लो दोतोर, इंजिनियर वा हेर तांत्रीक शिक्षण घेता. जाका ह्या मळांनी प्रवेश मेळना ते विज्ञान शाखेचे पदवीधर जातात. कला शाखेंत बरे गूण मेळयिल्ले, एक तर पदव्युत्तर शिक्षण घेवन म्हाविद्यालयांनी शिकयतात वा स्पर्धात्मक परिक्षा दिवन सरकारी नोकर जातात.
विज्ञान शाखेंत बारावेचे परिक्षेंत चड गूण मेळयिल्ल्यांनी वचून दोतोर, इंजीनियर जावप आनी विज्ञान शाखेंत बारावेचे परिक्षेंत सादारण गूण मेळिल्ल्यांनी पदवी घेवन विज्ञान शिक्षक जावप ही सद्याची प्रवृत्ती.
डी. एड्. आनी बी. एड्. ह्या अभ्यासक्रमांनी आशिल्लें शिक्षण, शाळेंत शिकोवपाचे वेळार खऱ्यानीच उपेगाक पडटा काय हो परत अभ्यासाचो विशय.
शिक्षणांतलें मनीसबळ हाचेर जो मेरेन खोलायेन विचार जायना तो मेरेन शिक्षणाचेर उलोवप पुराय जावचें ना. बरे गूण मेळोवन आपूण शिक्षक जातलें/लों हें ध्येय धरून शिक्षक जावपी कमीच. असलेच शिक्षक ध्यास घेवन काम करतात. जे अपघातान शिक्षक जातात ते आडवादान बरे शिक्षक जातात.
सद्या आसा त्या परिस्थितीचेरूच विचार करुया.
शिक्षक 365 दिसांचो म्हयन्या म्हयन्याक पगार घेता. पुणून ताका 210 दीस शिकोवचें पडटा. (तातूंत स्नेह संमेलन, खेळ, सहल, व्हड मनशांच्यो जयंती / मयंती मनोवप हेंय आयलें. वेंचणुकेचें काम तांकां ह्या दिसांनी वा सुटयांनी करचें पडटा हेंवूय नमूद करतां.) तातूंत तांकां 8 दिसांची रजा आसता. वर्साक 10 दिसांची इ. एल्. आसता.
कांय शिक्षकांचो असो समज जाला, तांचें काम 210च दिसांचें. तेंय बी शाळेच्या वेळा पुरतें. (सांजेचें रावचें पडल्यार, सुटयांत कार्यशाळांनी वच्चें पडल्यार तांकां मानवना. कांय दिसाळींय तांकां उकसावन घालतात.) फकत पुस्तकी गिन्यान भुरग्यांक दिवप आनी तें तोंडपाठ करून घेवप हेंच शिक्षण अशी व्याख्या थोड्यांनी करून दवरल्या. मुळाव्या शाळांतल्या कोंकणी विशयाची देख घेतल्यार, कोंकणी भाशेचें 1991 वर्सा लायिल्लें आनी तोंडपाठ जाल्लें पुस्तकूच शिकोवप म्हणल्यार शिक्षण दिवप अशें तांकां दिसता.
भुरग्यांक माया/मोग दिवप, तांचो इश्ट जावप, तांका चुकतात तेन्ना शिक्षा करचे बदला तांकां त्यो चुकी करपा पसून परावृत्त करप, कमीत कमी साधनांतल्यान कशी आपली गरज भागोवप, “शिकचें कशें” हें शिकोवप, संकल्पना समजावप, तांकां प्रत्येक विशयाचेर आपलें मत तयार करपाक मदत करप, हीं शिक्षणाचीं आंगां जो मेरेन शिक्षक आपणावन ताचेर काम करचे नात तो मेरेन शिक्षण पुराय जावपाकूच शकना. भुरग्यांच्या मनांत शिक्षका बद्दल भंय आसचे परस तांचे मनांत आदर आसप चड गरजेचें.
कोणाकूय कितेंय दितलो जाल्यार ती वस्त स्वता कडेन पयलीं आसची पडटा. भुरग्यांक मुल्याधिश्टीत शिक्षण दिवपाची भाशा करपी शिक्षकांत मुळांत मुल्यां आसात काय? कितले शिक्षक खरें उलयतात? कितले शिक्षक सोरो पिनात, कसलेंच व्यसन करनात? कितले दादले शिक्षक बायलांक फावो तो मान दितात? खंयूंय रांक आसत जाल्यार ती मोडनासतना कितले शिक्षक रांकेंत उबे रावतात? कितले शिक्षक समाजांत वावुरतना दुसऱ्यांचो विचार करून वावुरतात? कितले शिक्षक शिस्त पळटात, वेळ पाळटात?
भुरगीं तोंडान सांगिल्लें आयकून शिकचे परस पळोवन चड शिकतात. शाळेंत येतना कितले शिक्षक मोटरसायकलीर बसतना हेलमेट घालतात? ती जाग्यार दवरतना कितले शिक्षक शिस्तीन दवरतात? कितले जाण येरादारीचे नेम पाळटात? शाळेंत भितर सरतकूच कितले जाण आपलो मोबायल बंद दवरतात? कितले जाण प्लास्टीक, थर्माकॉल कमी वापरतात? कितले जाण सकयल पडिल्लो कोयर काडून डब्यांत उडयतात?
शिक्षक, भुरग्यांक घडपाक मदत करतनाच समाज घडोवपाकूय मदत करता हें भान शिक्षकांनी दवरपाक जाय. आयचे समाजांत बरी प्रवृत्ती आनी वायट प्रवृत्ती, निस्वार्थ आनी स्वार्थ हांचें प्रमाण इतले विसंगत आसा तें सुसंगत करपा खातीर करपाच्या वावरांत शिक्षकांचो वांटो व्हड आसा हाची जाणीव शिक्षकांनी करून घेवची पडटली. “शिक्षक” फकत नोकरी न्ही तो एक ध्यास, घेतिल्लो वसो, व्रत हीय जाणीव शिक्षकांनी करून घेवची पडटली.
चेतन आचार्य
मडगांव, गोंय
No comments:
Post a Comment