व्हिडियोंच्या माध्यमांतल्यान कोंकणी जाता बळिश्ट - स्नेहा सबनीस

शिक्षण हो मनीसकुळयेच्या इतिहासांतलो पवित्र पांवडो. उत्क्रांत जायत वचपी. आदल्या काळांत विद्यार्थ्यांक शिकयतना शिक्षकां कडेन पाठ्यपुस्तक हें एकूच साधन आसतालें. तातूंतल्यान वाचून फळ्याचेर बरोवन शिक्षक विद्यार्थ्यांक शिकयताले. पूण ल्हव ल्हव तंत्रगिन्यानाचो वापर शिक्षणांत जावपाक लागलो. प्रॉजॅक्टर आनी स्क्रीन वर्गांत आयली. पीपीटी सादरीकरण जावपाक लागलें. व्हिडियो प्रदर्शीत करपाक लागले. एकाच विशयाची म्हायती वेगवेगळे तरेन आनी विशेश करून प्रभावीपणान विद्यार्थ्यांक मेळपाक लागली. आनिकूय बरे तरेन भुरग्यांक समजप आनी शिकप शक्य जालें.

 कोवीड-19 च्या काळांत विद्यालयां बंद जालीं. पूण भुरग्यांचो अभ्यास बंद जावंक ना. हाचें श्रेय तंत्रगिन्यान आनी डिजिटल संवसाराच्या उपकारांक वता. शिक्षकांनी गुगल मीट, गुगल क्लासरूम, मायक्रोसॉफ्ट मीट, मुडल ह्या माध्यमां वरवीं विद्यार्थ्यांक शिकोवपाक सुरवात केली. पूण जांकां इंटरनॅट जोडणी मेळना, तांचे कितें असो प्रस्न आयलो. ताचेर एक उपाय म्हूण शिक्षकांनी व्हिडियो तयार करपाक सुरवात केली. हे व्हिडियो वॉट्सॲपार आनी युट्युबार घाले. नॅटवर्क वाठारांत वतात तेन्ना पालक ते व्हिडियो डावनलोड करपाक शकतात, अशे तरेन तांचे मेरेन ते पावयले. कांय जाणांनी सिडी, पेन ड्रायव्हाच्या स्वरुपांत व्हिडियो विद्यार्थ्यां मेरेन पावयले. कोंकणी भाशेंत अशें साहित्य आदीं तयार केल्लें नाशिल्ल्यान शिक्षकांनी नव्यान व्हिडियो तयार केले. कोंकणी माध्यमीक शिक्षक संघटना, गोंयचे कोंकणी भाशा मंडळ, सार्थ संघटना ह्या संस्थांनी आपआपले परीन विद्यार्थ्यां खातीर व्हिडियो तयार केले. विद्यार्थ्यांची गरज आनी तांच्यो आवडी मतींत घेवन हे व्हिडियो तयार केल्यात.

        शिक्षणाचें आनीक एक बरें माध्यम म्हणल्यार काणयो. काणयांचे जायते व्हिडियो आमकां मेळ्ळे. अभिनव क्रियेशन्ज हे संस्थेन विद्यार्थी, पालक, शिक्षक आनी हेरां कडल्यान काणयांचे व्हिडियो मागयले आनी ते वॉट्सॲप, युट्यूब आनी फेसबुका वरवीं आमचे मेरेन पावयले. कोंकणी धरून हेर भाशांनी काणयो आमचे मेरेन पावल्यो. गोंयच्या कोंकणी भाशा मंडळान शणै गोंयबाब कथामाळ सर्ती वेळार विद्यार्थ्यांनी सादर केल्ले सुमार 40 व्हिडियो युट्युबार घाले. हाचे भायर, प्रथम बुक्सान मराठी, हिन्दी आनी इंग्लीश भाशांनी काणयांचे व्हिडियो आमकां दिले. ‘रिड अलावड’ पद्दतींतले हे व्हिडियो. कराडी टेल्स तशेंच कथालय हांणी तयार केल्ले काणयांचे व्हिडियो युट्युबार आयले. अमेझोन प्रायम व्हिडियोचेर भुरग्यां खातीर लोककथेच्यो जायत्यो काणयो भुरग्यांक पळोवंक मेळटात.  

        ल्हानां सयत व्हडल्यांची तान-भूक भागोवंक कोंकणी व्हिडियो आमचे कडेन पावले. लॉकडावनाच्या सुरवातीच्या काळांत निरशेवणी पातळिल्ली तेन्ना लेखक आनी अनुवादक मुकेश थळी हांणी शिक्षक सुभाष जाण हांच्या सहकार्यान सकारात्मकतेची उर्बा आनी उर्जा दिवपी ल्हान-ल्हान व्हिडियो वॉट्सॲपाच्या माध्यमांतल्यान आमकां दिले. प्रेरणा दिवपी ल्हान ल्हान काणयो, गोंयचे मातये कडेन लागीं आशिल्ले व्हिडियो, प्रभावी पार्श्वसंगिता सयत तांणी सोबीत आनी सुंदर तरेन जगांतल्या खांची कोंयड्यांतल्या गोंयकारां मेरेन पावयले. ह्या व्हिडियोंतल्यान संगिताची तांक आमकां कळ्ळी.

गोंय सरकाराच्या म्हायती आनी प्रसिद्धी खात्यान व्हिडियोचें माध्यम आपणावन कोरोना दुयेंसा विशीं जागृताय घडोवपी व्हिडियो तयार केले. ते भायर घुंवळी वखदां वापरा आडचे व्हिडियो गोंय पुलिशेन तयार केले. ते म्हायती आनी प्रसिद्धी खात्या वरवीं आमचे मेरेन पावले. तशेंच मुख्यमंत्र्यांची पत्रकार परिशद फेसबुकाचेर थेट पळोवंक मेळ्ळी.

        कोंकणी नाटकां, कोंकणी साहित्य हांचे दस्तऐवजीकरण करपाचें म्हत्वाचें काम दूरदर्शन आनी आकाशवाणी ह्या केंद्र सरकाराच्या माध्यमांनी केलां. फाटल्या कांय म्हयन्यांनी पणजी दूरदर्शनान कोंकणींतलीं बेसबरी नाटकां, मुलाखती, कार्यावळी युट्युबार घाल्यात. आकाशवाणी पणजी केंद्राची ऑडियो स्वरुपांतलीं नाटकां, गितां, संगीत खेळ, संमेलनां युट्युबार मेळटा. गजानन जोग अणकारीत केल्लें दोन तडी नाटक, प्रशांती तळपणकार हांणी रुपांतरीत केल्लें निर्णय नाटक तशेंच काणी काणी कोतवा, जाचे हातांत स्टियरींग हीं कृ. म. सुखठणकार हांणी बरयल्लीं नाटकां आनी हेर नाटकां ऑडियो स्वरुपांत आयकूंक मेळटात. एफएम रेनबो गोवा ह्या युट्यूब चॅनलाचेर हें साहित्य मेळटा. तशेंच न्यूज ऑन एअर ॲपाचेर तें मेळटा. मनरिजवण करपाची आनी आदल्यो यादी ताज्यो करपाची संद तातूंतल्यान आमकां मेळटा.

        आनीक एक नवो उपक्रम हालीच चालीक लागलो तो म्हणल्यार व्हिडियो मॅगझीन. गोंयकार डॉट कॉम संस्थेन हें व्हिडियो मासीक कोंकणीचे म्हापुरूस शणै गोंयबाब हांचे जयंती निमतान लोकां मुखार हाडलें. ह्या नव्या प्रयोगाक आमी येवकार दिवपाक जाय.

        मनरिजवण करपा खातीर कोंकणी गितांचे व्हिडियो आतां मोट्या प्रमाणांत तयार जावपाक लागल्यात. सिद्धनाथ बुयांव, गौतमी हेदे बांबोळकार, अमोद मार्दोळकार प्रॉडक्शन्स, पलाश अग्नी फिल्म आनी कितल्याशाच जाणांनी कोंकणी गितांचे व्हिडियो प्रेक्षकां मेरेन पावयले. द मालकिर्याद्स ही एक कोंकणी वॅब सिरीज युट्युबाचेर बरीच गाजता. ऑलवीन आंद्रादे हांणी युट्युबार मंगळुरी कोंकणींत विनोदी नाटकांचे व्हिडियो घाल्यात. राजदीप नायक आनी वासंती घरांघरांत पावलीं. अंत्रुज घुडयो संस्थेन संगिताची मैफल फेसबूक लायव्ह केली. शणै गोंयबाब, बाकीबाब बोरकार, मनोहरराय सरदेसाय आनी हेर कोंकणी कवींच्यो कविता व्हिडियोंच्या रुपान येवपाक लागल्यात. अशा कितल्याशाच कलाकारांनी आनी संस्थांनी मनरिजवणेचे व्हिडियो कोंकणींतल्यान तयार केले.

कोवीड-19 दुयेंसाचे फाटभुंयेर कार्यावळी, परिसंवाद आयोजीत करपाक मेळना. एकामेकांक मेळप बंद जालें. कितल्याशाच संस्थांनी झूम, गुगल मीट सारकिल्या ॲपांच्या मजतीन वॅबिनार आयोजीत केले. वेगवेगळ्या विशयांचेर चर्चा जाल्यो. गोंयच्या तशेंच गोंया भायल्या आनी आंतरराष्ट्रीय पांवड्यार आशिल्ल्या कोंकणी मनशांक वॅबिनारांत वांटो घेवंक मेळ्ळो. हें पयलेच खेप घडलें.  

चैतन्यमयी आनी व्हिज्युअल पांवड्यार संपर्क सादपाक व्हिडियो एक बेस बरें शक्तीशाली माध्यम. दोन ते पांच मिणटांचे व्हिडियो तर चड लोकप्रिय जातात. व्हिडियो सयत हालींसराक ऑडियो माध्यमूय लोकांक आवडूंक लागलां. ऑडियो बुक्स आनी पॉडकास्ट बरेच लोकप्रिय जावपाक लागल्यात.  गाना डॉट कॉम, स्पॉटिफाय, ऑडिबल आनी हेर माचयांचेर नामनेच्या साहित्यिकांच्यो काणयो, बाल गितां, बडबड गितां इंग्लीश आनी हिन्दी भाशांनी आयकूंक मेळटात. हेर भाशांनी काणयो आनी बालगितां मुखार येवपाक लागल्यात. कोंकणींत असले यत्न आनीक चड प्रमाणांत जावंक जाय.

कोंकणी मनशाक प्रिंट तशेंच डिजिटल मळार आनीक पर्याय तशेंच संदी मेळपाक जाय. तरणाटे गोंयचो फुडार, कोंकणीचो फुडार अशें म्हणटात. जाल्यार तांचे आवडीचे माचयेचो वापर करून कोंकणी तांचे मेरेन पावोवची पडटली. कोंकणीची गोडी तांकां लावची पडटली. हे संदर्भांत जाय धांवती गती. प्रगती. सातत्य. तेन्नाच कोंकणी फुलत वतली. कितली? मळब ही मर्यादा!

 

स्नेहा सबनीस

सांखळी-गोंय.